Mustang KrallıÄı, Tibet Platosu'nda yer alan dıŠdünyaya kapalı, unutulmuÅ bir ülkeydi. Mustang, 18.yüzyılın sonlarında özerk bir prenslik statüsüyle Nepal'e katıldı. Hassas bir sınır bölgesi olması nedeniyle 1992'ye kadar bu bölgeye yabancı giriŠçıkıÅı yasaktı. Bu durum Mustang'ın özgün kültür yapısını korumasına yardım etti.
Mustang'ın en ilgi çekici yanı Kal Gandaki Nehri'nin etrafındaki vadide yer alan maÄaralar. GeçmiÅte konut olarak kullanılmıŠyaklaÅık 10.000 kadar maÄara var. MaÄaraları kimin kazdıÄı bilinmiyor. MaÄaraların bazıları vadi zemininden 45 metre yüksekte. Dikey kayalıklara tırmanmak tecrübeli daÄcılar için bile oldukça zor bir iÅ.
Mustang maÄaralarındaki ilk araÅtırmalar 1990'ların ortalarında Nepal ve Köln Ãniversitelerinden gelen arkeologlar tarafından baÅlatıldı. Uçurumun üzerindeki maÄaralarda araÅtırma yapmak çok zor olsa da düzinelerce insan iskeleti bulmayı baÅardılar. O zamandan beri çeÅitli araÅtırma grupları bu Yukarı Mustang'da pek çok çalıÅma yaptı.
MaÄaralar günümüzde boÅ olsada geçmiÅte insanlar tarafından konut olarak kullanıldıÄına dair kanıtlar var. Bazı maÄaralar mezar alanı olarak da kullanılmıÅ. Gömülen cesetlerin bazıları 2000 yıldan daha eski. Bazı maÄaralardaki iskeletlerin tarihlendirmeleri ise 3. ve 8. yüzyıl arasına denk geliyor. Arkeologlar, maÄaralarıntarihteki üç farklı dönemde, farklı iÅlevlerde kullanıldıÄını düÅünüyor.
MaÄaralar, 3000 yıl kadar önce ilk olarak mezar odası olarak kullanılmıÅ. 1000 yıl kadar önce ise, Budizm'in ülkeye ilk geldiÄi dönemlerde bu bölge yerleÅim yeri olmuÅ. 400 yıllık süreç sonunda insanlar köylere taÅınmıŠve maÄaralar sadece meditasyon mekanları haline gelmiÅ. MaÄaralardan bazıları Budist Manastırına çevrilmiÅ.
Vadideki manastırlardan en ünlüsü Luri Gompa, yerden yüz metre yüksekte yer alıyor. Manastırın duvarları meditasyonla olaÄanüstü güçler kazandıÄı söylenen Hint azizlerinin resimleri ile kaplanmıÅ.Resimlerin 14.yüzyıldan önce yapıldıÄı belirtilliyor. Bazı maÄaralarda Budist Doktrinler ve yasaların yazılı olduÄu 15. yüzyıldan kalma el yazmaları da bulundu. 8000 sayfalık yazmalar üzerinde incelemeler sürüyor. MaÄaralarda sürmekte olan araÅtırmalar hakkında çok az Åey bildiÄimiz Mustang KrallıÄı'na dair önemli bilgiler ortaya çıkarabilir.
Günümüzde sınırlı sayıda da olsa turistlerin bölgeyi ziyaret etmesine izin veriliyor. Her yıl bin kadar ziyaretçi maÄaraları görmek için Mustang'a geliyor. Bölgeden çıkarılan eserler Mustang Eco Müzesi'sinde sergileniyor.