(ANKARA) - CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, kuru soğandaki üretici ve market fiyatları arasındaki farkı gündeme getirerek, tarlada çuvallanmış halde 6-8 liraya satılan soğanın market raflarında 25 liraya kadar yükseldiğini belirtti. Sarıbal, “Kuru soğan halde 16 liraya, pazarda 23 liraya, markette ise 25 liraya satılırken; üretici ve market fiyatları arasındaki fark yüzde 220’yi buldu. Üretici zarar ediyor, vatandaş ise soğan alamıyor” dedi.
CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, Meclis'te düzenlediği basın toplantısında, "Türkiye’de yıllardır bir kaynak transferi yaşanıyor. Yoksuldan zengine, emekçiden saraylıya… Bu sistem halkı kuru simide, bir bardak çaya muhtaç bırakıyor” dedi. Kuru soğanın planlı üretim kapsamına alındığını hatırlatan Sarıbal, buna rağmen üretim-tüketim dengesinin sağlanamadığını söyledi. Üreticilerin hala pazarlama zorlukları yaşadığını belirten Sarıbal, üretim kararlarının bir önceki yılın fiyatlarına göre alındığını, bu nedenle yıllar arasında büyük dalgalanmalar yaşandığını aktardı.
Kuru soğan üretiminin 2024’te 2 milyon 632 bin ton olarak gerçekleştiğini söyleyen Sarıbal, şunları kaydetti:
“Kuru soğan halde 16 liraya, pazarda 23 liraya, markette ise 25 liraya satılırken; üretici ve market fiyatları arasındaki fark yüzde 220’yi buldu. Üretici zarar ediyor, vatandaş ise soğan alamıyor. Ankara, yaklaşık 990 bin tonla üretimde ilk sırada yer aldı. Türkiye kuru soğan üretiminin yüzde 31’ini karşılayan Ankara’yı Amasya ve Çorum izledi. Kuru soğan üretiminin yarısını Ankara ve Amasya illeri karşıladı. Ankara ve Amasya illerinde kışlık soğan üretimi yapılırken, Adana ve Hatay illerinde ise daha çok yazlık soğan üretiliyor. Yazlık turfanda soğanlar kurutma yapılmadan pazara sunuluyor. 2024’te ihracat yüzde 27 azalarak sadece 95 bin ton olarak gerçekleşti. 2025’in ilk üç ayında ise ihracat yok denecek kadar az, sadece 2 bin ton. Bu düşüşün temel nedenlerinden biri Mısır’ın Avrupa pazarına yaptığı ucuz ihracat ve Türkiye’ye yapılan ithalat."
"Ancak yurttaşın sofrasına ne ucuz et girdi, ne de fiyatlar durdu”
Sarıbal, “2024 yılında 423 bin baş canlı hayvan ve 81 bin ton kırmızı et ithal edildi. Bu ithalat için devlet kasasından toplamda 1 milyar 235 milyon dolar (yaklaşık 39 milyar TL) harcandı. Ancak yurttaşın sofrasına ne ucuz et girdi, ne de fiyatlar durdu. 2010’dan bu yana toplamda 10,3 milyon baş canlı hayvan ve 419 bin ton kırmızı et ithal edilerek 12 milyar dolar ödendi. Üreticiye bir darbe de mısırdan geldi. Çiftçi, hasat hazırlığındayken, Erdoğan’ın imzasıyla 1 milyon ton mısır sıfır gümrükle ithal edilecek” dedi.
“Bu adım, üreticiyi tarımdan koparmaya, ithalat lobisinin çıkarlarını öncelemeye yönelik bilinçli bir tercih”
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Et ve Süt Kurumu'na damızlık hayvan ithalatı yetkisi vererek ithalatın kapsamını genişletmesine yönelik atılan adımın üreticiyi tarımdan kopardığını ifade eden Sarıbal, şunları kaydetti:
"Çiftçi ekerken yalnızdı, sulamada yalnızdı, mazotta ve gübrede yalnızdı. Şimdi de karşısına ithalatla çıkarılan bu karar, üreticiyi doğrudan hedef alıyor. Bu adım, üreticiyi tarımdan koparmaya, ithalat lobisinin çıkarlarını öncelemeye yönelik bilinçli bir tercih. İthalata bağımlı hale getirilen tarım sektörünün bankacılık sektörüne olan borcu da her geçen gün büyüyor. Mart 2025 itibariyle tarım sektörünün bankalara olan borcu 34,2 milyar lira artarak 970,1 milyar liraya ulaştı. Çiftçi, bir yandan artan maliyetlerle, diğer yandan don ve kuraklığın yarattığı kayıplarla boğuşuyor. Önümüzdeki bir yıl için umut yerine borç ve belirsizlik var."
Anka Haber Ajansı